Nergis Çiçeği ve Bakımı

Kış ortasında baharı yaşam sürdürmek, evinizde huzurlu bir hava yaratmak, bahçenizi doğanın en güzel süslemeleriyle donatmak istiyorsanız, nergis çiçeği ile ilgili daha çoksını öğrenmelisiniz. Bulunduğu bölgeı resmen cennete çeviren bu mis kokulu bitkinin, bakımı hiç de sanıldığı kadar zor değil…
Nergisgiller familyasından olan nergis, Narcissus türinden olan bitki çeşitlerinin ortak adı olarak bilinmektedir. Bitkinin sapı 20 ya da 80 cm kadar yükselirken, taç yaprakları genellikle beyaz ve sarının karışımları biçimindedir. Her sapında çok sayıda çiçek yer alır ve çiçeklerinin ortasında bir taç bulunmaktadır.
Anayurtı Avrupa olan bu şaşırtıcı kokulu bitki cinsinin, en varlıklı misalleri İspanya ve Portekiz’de olmaktadır. Bunun yanı sıra bütün Akdeniz kenarlarına yasenemış olan nergis çeşitleri, Japonya kenarlarına kadar zenginliğinı sürdürebilir. Hem de dünya genelinde Kuzey Afrika, Kuzey Amerika ve Avrupa’da tarımı da uygulanmaktadır. Soğanlı bitki olarak isimlendirilennergisin soğanları minimumbir sene arayla tüketilir. Çiçek vermiş olan soğan yine ekildiğinde bir daha çiçek vermez. Çiçekleri solan nergis bitkisinin kesilmemesi gereklidir. Dinlenme zamanlarında kuru bölgelarda bekletilmesi daha iyi olacaktır. Hem de beklemede devresinindeki nergisler de bol sulanmalıdır.
Ülkemizde nergise en çok Ege Bölgesi’nde Karaburun ve Mordoğan’da rastldile getirilmektedir. 11 değişik çeşidi tespit edilen nergisin birtakım çeşitleri şu şekildedir; Çin Nergisi, Yabani Nergis, Fulya, Zerrin, Güz Nergisi… En çok tercih edilen tipleri ise çan, taç, boru ve katmerli olanlarıdır.
Nergis çiçekleri oldukça güzel görüntülü, hoş kokulu; doğanın en süslü bitkilerinden bir tanesidir. Hem saksı bitkisi hatta bordür bitkisi olarak son derece estetik görünen nergis, çiçeklerinin canlılığıyla herkesi büyüler. Genellikle kesme çiçekçilikte tercih ediliyor olması, aşağı yukarı bütün nergis türlerine ehemmiyet verilmesini sağlasa da kokusu daha hoş olan tipleri en fazla sevilen nergislerdendir.
Adı da esasen ‘süs bitkisi’ olarak geride bıraktığımız nergislere boşuna süslü denmemiştir. Baharın gelmesi ile, tabiatyı süsleyerek ‘bahar geldi’ müjdesi veren fazlaca kıymetli bir bitkidir, nergis.
Nergis türinden soğanların bitkileri sonbahar mevsiminde dİkilir. Güneş ve yarı gölge alanlarda daha iyi yetişir (doğrudangüneşten ziyade dolaylı ışığı daha fazla sever) Nergis bitkisi açık hava bitkisidir ve dİkim yapılacak olan arazi yabani otlardan temizlenilmiş olması gereklidir. Ağır don hadiselerina sağlam kalabilir. Türüne göre hava şartlarıyla teması değişse de genellikle; -15, -25, -40 derecelerde don hadiselerina sağlam olmasıyla bilinir (Kışı toprak durumunda soğan durumunda geçirdiği için soğuğa sağlamdır) Hem de organik bir yapısı olan, nemli ve kumlu topraklarda yetiştirilmesi daha fazla tavsiye edilir. Nergisin çiçeklerinin meydana çıkması ise çeşidine göre kimi zaman –sonbaharda da havalar iyi gittiyse- kış başlangıcı veya ortasını bulabiliyor. Ancak nergis çeşitlerinin geneline baktığımızda, ilkbahar mevsiminde çiçeklerinin açtığını, rengârenk taç yaprakları ile doğanın uyanışında konumunu aldığını söyleyebiliriz.
Nergisin Sağlığa Faydası: Kaynatılıp suyu içilen nergis, nezleye ve baş ağrısına iyi gelir. Nergisi koklamak, genizde meydana gelen tıkanıklara da yararlıdır. Hem de nergis bitkisinin temizleyici özelliği bulunmaktadır.
Bahçede Nergis Yetiştirmek
Yukarıda da bildirdiğimiz gibi nergisin dİkilme süreyi sonbahardır. Narin, titiz ve ince olan kökleri nedeniyle toprağının geçirgen olması gereken nergis çiçeği, potasyum ve fosfor tarafından varlıklı bir gübre ile daha sıhhatli yetişecektir.
Çok sıcağı sevmeyen nergis, lodosu sevme özelliğiyle bilinir. Hatta öyle ki lodos, nergis bitkisinin çiçek açmasını bile süratlendirır. Haftada sadece bir kere sulanması yeterli olan bitki, bunun dışında yüksek rakımlı yerlere daha uyumludur. Açan çiçekleri aşağı yukarı bir ay kadar canlı kalırlar. Yavaş yavaş solmaya başladığında ise sapından budama yapılır. İşte bu devreden itibaren soğanın dinlenme devresi de başlar.
Evde Nergis Yetiştirmek
Nergis bitkisi bahçelerde rahatlıkla yetiştirilebildiği gibi evlere de müsaitdur. Eğer evinize mis gibi kokular ve bahar ferahlığı vermek istiyorsanız, nergis iyi bir seçim olacaktır. Sonbahar veya ilkbahar mevsimleri arasında herhangi bir vakitte soğanlarını dikerseniz, kesinlikle birkaç hafta içerisinde ilk çiçeklerini açmaya başlayacaktır. Üstünden geride bıraktığımız 10 günün sonucunda ise iyice yetişkinlaşacaktır. Nergis bitkisi bu çiçekli adımını 3-4 hafta kadar korur yalnız daha sonra çiçekler ve sap alanı kesilip soğan yine toprağın altında bırakılabilir.
Gelelim programına…
Öncelik ile nergis soğanlarını kabuklarından ayırıyoruz. Ardındansoğan adedina göre büyük veya ufak (sizin seçiminiz) bir kaba yarısına kadar çakıl taşı dolgözüküyoruz. Daha sonra  çakılların üzerini toprakla kaplayarak soğanları derli toplu bir biçimde koyuyoruz. Mutlaka soğanların tepedeki yeşil kısımlarını açıkta bırakacak biçimde toprakla örtülmelidir. Ardındançakılların tamamını örtecek kadar su koyulmalıdır ki soğan suyun içerisinde kaldığı için çürümeye başlamasın. Nergis çok suyu sevmez. Bu nedenle saksıları kesinlikle alt kısımdan başlayarak sulamak gereklidir. Fazla oranda su sakıncalı olacağı gibi, çok oranda gübre de sakıncalı olacaktır.
Nergis Bitkisinin Bakımı Hakkında Temel Bilgiler
Nergis bitkisinin bakımı son derece kolay. İlgi duyan herkes evinde veya bahçesinde yetiştirebilir.
Bitkinizin nitelikli yetişebilmesi için gündüz sıcaklıklarının 10 ya da 15 derece, geceleri ise 6 ya da 8 dereceye kadar olması iyidir. İklim ılıman bir coğrafyaya aitse, sıcaklıkların çok yüksek olmadığı devreler tercih edilmelidir.
Eğer nergislerinizin daha çok koku vermesini istiyorsanız, bitkinizi rüzgâr görmeyen ve bol güneş alan bir yerde korumalısınız.
Bitkinin soğanlarını erkenden ekmek iyi bir fİkir değil. Mesela ekim ayında en en uygun vakit, ayın ortalarından başlayarak kasımın sonuna kadar olan vakitdir.
Soğanların diplerine küçük birer tahta, çubuk veya herhangi bir sap koyarsanız soğanları sökmek daha kolay bir hal alacaktır.
Bahçeye dikmek dilediğiniz nergisler için derinlik 7 veya 8 cm, Aralıklar ise 15 veya 20 cm en uygundir.
Nergis bitkinizin büyük büyük çiçekler vermesini istiyorsanız, toprağa fosforlu gübre vermelisiniz.
Nergis çiçeklerini açmadan bir hafta evvel, sulama prosedürünü bitirmiş olmalısınız.
Nergisin bakımı, çiçekler solduktan sonra yapraklar kuruyana dek devam etmelidir.
Son olarak…
Nergisler yapraklarından tekrardan doğar dersek hatalı bir söylem olmaz. Bu nedenle, nergis çiçeğinin yapraklarına tamamıyla büyüme, ilerleme ve solarak ölme prosesinde izin verilmelidir. Bu, nergis soğanının tekrardan canlanma döngüsüdür.