Gelişen teknoloji ile beraber, insansız hava araçları ve robotların askeri amaçlı kullanılmaları da her geçen gün yaygınlaşıyor. Konuyla ilgili hem bilim adamları hem de siyasetçiler çeşitli eleştirilerde bulunuyor. Bu eleştiriler genel olarak; makinelerin çok daha bağımsız şekillerde programlanmalarının, ciddi sorunlara neden olabileceği yönünde oluyor.
Amerikan uçak gemisi üzerinden havalanan jetlerden X-47B tipi hayalet uçak, kokpitsiz bir şekilde uçuyor. Bunun nedeni, uçağın insansız hava aracı olmasından kaynaklanıyor. Bütün dünyada ise 70’in üzerinde ülkede bu şekilde insansız hava araçlarından yararlanılıyor. Bu araçların görevlerine bakıldığında, keşif amaçlı olmalarının yanı sıra; hedef izlemek ve gerektiği durumlarda hedefleri vurmak olduğu görülüyor. Uzak mesafelerden insanlar tarafından kontrol edilebilen bu araçlar, yakın bir gelecekte çok daha farklı şekillerde kullanılabilir. Gittikçe daha fazla bağımsız çalışma kapasitesine sahip olabilecek olan bu araçlar, buna uygun programlanabilecek durumda.
ABD’nin X-47B tipi hayalet uçağı, test uçuşlarına devam ediyor. Operasyonlarla beraber ise insan müdahalesine gerek duyulmadan, kendi kendilerine görev alabilecek duruma gelebilecek. Bir anlamda savaş robotları olarak hizmet verecekler. Amerika Birleşik Devletleri strateji raporlarına bakıldığında önümüzdeki 50 sene içerisinde, insansız hava araçlarının çok daha insiyatif alan ve kendi başına hareket özelliğine kavuşmuş olması planlanıyor.
Dortmund Teknik Üniversitesi’ne bağlı olarak barış konusunda araştırmalar yapmakta olan Uluslar arası Robot Silahlar Kontrol Komitesi’nin (ICRAC) kurucukları arasında yer alan Jürgen Altmann, bu konuda oldukça endişeli olduğunu ve dünyanın iyi bir yöne doğru gitmediğini ifade ediyor. Uluslararası Robot Silahlar Kontrol Komitesi (ICRAC), bu durumun önlenmesi için küresel ölçekte “Katil Robotları Durdurun” şeklinde bir kampanyaya öncülük ediyor. Kampanyanın amacı, otonom haldeki savaş robotlarının üretim ve kullanılmasının engellenmesi. Yine Almanya’dan Yeşiller Partisi üyesi Agnieszka Brugger yaptığı açıklamada, bu tür silahlanmanın facia neden olabileceğinin altını çizdi.
Eleştirilerin genelinde, savaş robotlarının bugünkü teknolojide askerler ve siviller arasındaki ayrımı sağlıklı bir şekilde yapamayacağı bulunuyor. Uluslar arası hukuk kurallarının çiğnenmesinin gayet olağan olacağının altı çizilirken, gereken önlemlerin alınması için acele edilmesi gerektiği vurgulanıyor. Hrıstiyan Demokrat Birlik Partisi üyesi olan Roderich Kiesewetter, dünya genelinde bir kontrol sisteminin devreye girmesi gerektiği ve bunu yaparken teknolojik gelişmelere engel olunmaması gerekliliğini savundu.
Almanya’nın ise kendi başlarına hareket edebilen savaş robotları konusunda henüz somut bir adımı bulunmuyor. Amerikalı şirket Northrop Grumman desteği ile geliştirilen “Euro Hawk” projesi kapsamında “Global Hawk” teknolojisini baz alan yatırım, başarısızlıkla sonuçlandı. Almanya Savunma Bakanı Thomas de Maiziere ise nedenlerini detaylı bir şekilde açıklamaya ihtiyaç duymadan, bu planın suya düştüğünü açıklamıştı. Yabancı üleklerden alınacak olan bu tür silahların ise Almanya’da tartışmaları sürüyor. Ancak Eylül ayında yapılması planlanan seçimlerin sonrasına kadar, alevli tartışma durulmuş görünüyor.
Önceki Yazı
Sonraki Yazı